Bossen zijn levensbelangrijk voor onze gezondheid, onze biodiversiteit en het klimaat. Bossen zijn ook enorme weldoeners voor ons welzijn: het zijn heerlijke plekken om te wandelen, ravotten en ontspannen. Vlaanderen beloont lokale besturen die nieuwe bossen aanplanten op hun grondgebied met boslabels. Merelbeke behaalde recent een zilveren boslabel. We vroegen Ivo Adam, diensthoofd leefmilieu, wat dat label precies betekent en hoe het bosbeleid vorm krijgt in Merelbeke.
PROFICIAT ALVAST MET HET ZILVEREN BOSLABEL! HOE SLAAGDEN JULLIE ERIN OM DIE ERKENNING BINNEN TE HALEN?
Ivo Adam: Als gemeente engageren we ons om extra bossen aan te planten. We melden die dan aan op de bosteller bij de Vlaamse Overheid. Gemeentes die meer dan 2,5 ha planten, ontvangen een bronzen label. Plant je meer dan 5 ha nieuw bos, dan krijg je een zilveren label. In 2021 ontvingen wij van minister Demir al het bronzen label, nu vallen we dus opnieuw in de prijzen.
WAAR CREËERDEN JULLIE EXTRA BOS?
Ivo: De erkenning is vooral het gevolg van onze bijkomende bebossingsinspanningen aan de Zwijnaardsesteenweg en op de voormalige voetbalterreinen van SK Merelbeke in 2021. Daar legden we naast extra bos ook twee amfibieënpoelen aan. In de periode 2019-2021 heeft Merelbeke in totaal 5,8 ha nieuw bos aangelegd.
WELKE PRIJS HANGT ER VAST AAN HET ZILVEREN LABEL?
Ivo: Agentschap Natuur en Bos zal bij het bos een zilveren zitbank met het label plaatsen in aanwezigheid van de minister en de pers. De prijs is voor ons mooi meegenomen, maar uiteraard geen doel op zich. We planten extra bossen in de eerste plaats voor de ontelbare voordelen voor mens, dier en klimaat.
WELK BELEID VOERT MERELBEKE OP VLAK VAN BEBOSSING EN BOSBEHEER? EN HOE REALISEREN JULLIE DIE BOSUITBREIDING?
Ivo: We willen de bestaande kleinere bossen bundelen tot een groter en samenhangend boscomplex. We kopen daarom gericht gronden aan om op lange termijn te komen tot een duurzaam beheer van natuur-, bos- en parkgebied. Het gaat dan concreet om percelen binnen het natuurinrichtingsproject Merelbeekse Scheldemeersen, het Regionaal Bosproject en het project Rodeland.
WAT BRENGT DE TOEKOMST?
Ivo: In het najaar van 2022 hebben we nog 2 ha bos aangeplant. Ook voor 2023 staan er bebossingsprojecten in de steigers. Als we als gemeente in totaal minstens 10 ha bos realiseren, komen we in aanmerking voor het gouden label. Dat is absoluut ons streefdoel de komende jaren, want bossen halen veel CO² uit de lucht en dat is dan weer een van de actiepunten uit ons gemeentelijk klimaatadaptatieplan.
Meer bos, dat betekent ook meer taken en opdrachten voor boswachter Jean-Pierre Nicaise. Jean-Pierre is boswachter Vlaamse Ardennen & Schelde-Leie en is er verantwoordelijk voor het operationeel terreinbeheer.
MERELBEKE CREËERDE EXTRA BOSGEBIED IN DE MAKKEGEMSTRAAT, HOGENBOS EN AAN DE ZWIJNAARDSESTEENWEG. JE HEBT ER INEENS 5 HA OPDRACHTEN BIJ?
Jean-Pierre Nicaise: Van meer bossen realiseren word ik als boswachter alleen maar gelukkig. En de gemeente neemt in haar eigen bosuitbreidingsdossiers echt wel haar verantwoordelijkheid. We werken trouwens goed samen om het bosareaal in de gemeente te versterken en de toegankelijkheid te regelen. En met het poelenplan behoort Merelbeke, samen met vele partners, tot het belangrijkste gebied in Vlaanderen voor de vijf inheemse salamanders.
JE STAAT IN VOOR DE UITWERKING VAN DE BOSBEHEERPLANNEN. ZIEN DIE ER ANDERS UIT VOOR EEN NIEUW EN EEN OUD BOS?
Jean-Pierre: De doelstelling is in beide gevallen de ecologische waarden en kansen te versterken. Ook de bossen klimaatbestendiger maken is altijd een grote uitdaging. Uiteraard is er een groot verschil in beheer. In de oude bossen moet je op basis van inventarisatie en de aanwezige topnatuur erg voorzichtig omspringen met beheer. Elke maatregel altijd afwegen en toetsen aan veranderende omstandigheden. Je hebt er ook te maken met de ecologische waarde van dood hout; dat is een voedingsbodem voor de volgende bosgeneratie.
In jong bos gaat er veel aandacht naar het samenbrengen van soorten die ook gaan zorgen voor de omvorming naar een bosbodem. Voordeel is een gevarieerd bos met veel kansen voor insecten en vogels.
Het jonge bos kan ook mee de oude bossen bufferen tegen de veranderende klimaatomstandigheden. En we trachten er ook zoveel mogelijk kansen te geven aan uitbreiding van het poelennetwerk.
ZIE JE NOG OPPORTUNITEITEN OF KANSEN VOOR ONZE GEMEENTE OP HET VLAK VAN BEBOSSING?
Jean-Pierre: Ja, prioritair worden de middelen best benut om bestaande bossen uit te breiden of te verbinden. Het gewest neemt daarin het voortouw maar ondersteuning van het lokaal bestuur is zeker een meerwaarde. We gaan daar samen verder voor ijveren, onder meer via het Rodelandproject. Maar ook binnen geplande woonprojecten zijn er kansen om in de onmiddellijke leefomgeving kwaliteitsvolle natuur te ontwikkelen. Ik denk bijvoorbeeld aan het park achter het Cultuurhuis: dit kan uitgroeien tot een plek waar elke inwoner iets kan beleven en tot rust komen.